Güneş sistemini neredeyse yok ediyormuş: Yakınımızdaki süpernovanın izleri bulundu
Yeni araştırmalar, yakındaki bir süpernovanın güneş sistemimizi 4 milyar yıl önce neredeyse parçalara ayıracağını gösterdi. Süpernovalar, yıldızların ölümüyle ortaya çıkar ve söz konusu süpernovanın bebek güneş sistemimizi yok edebilecek ölçekte olduğu bulundu.
Yeni oluşan güneşimizin yakınında patlayan bir süpernova, bir moleküler gaz kalkanı olmasaydı şu anda ‘güneş sistemimiz’ olan şeyi yok edebilirdi. Bilim insanları bu sonuca meteorlarda keşfedilen elementlerin izotoplarını inceleyerek ulaştıklarını söylüyor. Bu uzay kayaları, güneş ve daha sonra güneş sisteminin gezegenleri oluştuğunda etrafta bulunan malzemeden oluşan asteroit parçalarıdır. Bu nedenle, gök taşları, bilim insanlarının güneş sisteminin evrimini yeniden yapılandırmasına izin veren bir tür fosildir.
Araştırma ekibi, göktaşı örneklerinde değişen konsantrasyonlarda radyoaktif bir alüminyum izotopu buldu. Bu bilgi, yaklaşık 4,6 milyar yıl önce, ek bir miktarda radyoaktif alüminyumun gezegenimizin bulunduğu güneş sistemine girdiğini ortaya çıkardı. Araştırmacılar, böyle bir radyoaktif madde girişinin en iyi açıklamasının yakınlardaki bir süpernova patlaması olduğunu düşünüyor.
Bu nedenle, Japonya Ulusal Astronomi Gözlemevi astrofizikçi Doris Arzoumanian liderliğindeki araştırmacılara göre, bebek güneş sistemimiz muhtemelen bir süpernova patlama dalgasından sağ kurtuldu. Güneş sisteminin doğum kozası muhtemelen bu şok dalgasına bir tampon görevi gördü.
ÖLMEKTE OLAN BÜYÜK YILDIZLAR VE SÜPERNOVA
Süpernova patlamaları, ölmekte olan büyük yıldızların nükleer füzyon için yakıtları bittiğinde meydana gelir ve çekirdekleri artık yerçekimsel çöküşe karşı kendilerini destekleyemez. Çekirdek çöktüğünde, yıldızın yaşamı boyunca oluşturduğu ağır elementleri uzaya yayan bir süpernova tetiklenir. Bu malzeme, yeni nesil yıldızların yapı taşları haline gelir ancak onu dışarıya taşıyan patlama dalgası, yakınlarda bulunan herhangi bir yeni doğmuş gezegen sistemini parçalayacak kadar güçlü olabilir.
Yıldızlar, dev moleküler gaz bulutlarında doğar. Güneş gibi daha küçük yıldız cisimleri bu iplikçikler boyunca oluşurken, bu süpernovada patlayacak olana benzer daha büyük yıldızlar bu iplikçiklerin birbirini kestiği noktalarda oluşma eğilimindedir. Bunu göz önünde bulunduran Arzoumanian ve ekibi, süpernova şok dalgasının bebek güneş sistemini koruyan yoğun filamanı parçalamasının yaklaşık 300 bin yıl süreceğini tahmin ediyor.
Radyoaktif izotoplarca zengin meteoritler, güneş sisteminin ilk 100 bininde doğan asteroitler gibi daha büyük cisimlerden henüz bu yoğun iplikçik içindeyken parçalandı. Koza, oluşan güneş sistemini, Dünya gibi gezegenlerin oluşumunu olumsuz yönde etkileyebilecek olan OB yıldızları adı verilen sıcak ve büyük yıldızlardan yayılan sert radyasyondan korumak için hareket etmiş olmalıydı.
Yeni sonuçlar, filamanın bir kalkan gibi davranmasının yanı sıra, radyoaktif izotopları yakalayıp kanalize ederek onları bebek güneşinin etrafındaki bölgeye getirmiş olabileceğini gösteriyor.
Araştırmacılar, bulgularının yıldızların ve gezegen sistemlerinin oluşumunu ve evrimini anlamada çok önemli olabileceğine inanıyor. Ekip, Nisan ayında Astrophysical Journal Letters‘da yayınlanan çalışmada, “Bu senaryonun, yıldız sistemlerinin oluşumu, evrimi ve özelliklerine ilişkin anlayışımızda çok sayıda önemli etkisi olabilir.” dedi.
(Kaynak: Live Science)
Yorum gönder