Intel Arc Ekran Kartları Hakkında Her Şey: A770, A750, A580

Intel, yaklaşık iki yıldır “Xe Grafik” markasını öne çıkarmak için gayret gösterse de yapılan çalışmalar yeni yeni meyvelerini veriyor. Xe grafikleri (Iris Xe ve Iris Plus gibi) bir süredir mobil platformlara güç veriyordu lakin şirket entegre grafiklere odaklanıyordu. Mavi takım, nihayet yıllardır beklenen harici ekran kartlarını 2022 Ekim ayında piyasaya sürdü.

Xe-HPG grafik mimarisi hem mobil hem de masaüstü platformlarda kullanılmaya başladı. Intel, üzerinde büyük emek harcadığı bu mimariyle birlikte NVIDIA ve AMD gibi isimlerle rekabet edebilecek düzeyde teknolojiler geliştirdi. Şirketin ilk ekran kartları sıkça söz ettiğimiz gibi “Alchemist” kod adına sahip. “Arc” ise genel olarak grafik tarafında kullanılacak bir markalama. Yani tıpkı NVIDIA tarafında “GeForce” ve AMD tarafında “Radeon” gibi.

Intel’den yapılan son açıklamaya göre tepede yer alan Arc A770 8 GB 329 dolar, Arc A770 16 GB ise 349 dolarlık fiyatla satışa çıkacak. Bir alt kademe yer alan Arc A750 8 GB ise 289 dolarlık liste fiyatına sahip. Bu fiyatların Intel tarafından üretilen “Limited Edition” kartlar için geçerli olduğunu bir kez daha hatırlatalım. Yani üretim ortakları tarafından tasarlanan kartlar biraz daha pahalı olabilir.

Intel, Türkiye’de hem referans tasarım hem de üretim ortakları tarafından hazırlanan kartların satışa çıkacağını söylemişti. Arc A770 ve Arc A750 modelleri 12 Ekim’de satışa çıkıyor. Böylelikle ekran kartı arenasına büyük bir oyuncu dahil oluyor. Rekabet ise her zamanki gibi son tüketiciye yarıyor.

Maalesef mavi ekip ilk serisinde RTX 3060/3060 Ti gibi modellere rakip kartlar üretebildi. Bunu normal karşılıyoruz zira şirket ilk kez harici ekran kartı pazarına adım atıyor. e-HPG mimarisini temel alan Arc Alchemist serisi bir yana, gelecek yıllar için Battlemage, Celestial ve Druid gibi farklı kod adına sahip ekran kartı serilerinin hazırlandığını biliyoruz. Anlayacağınız mavililerin uzun vadeli hedefleri büyük. Intel’in özel GPU pazarı için karşılaştığı zorluklar kesinlikle küçümsenemez. AMD, RDNA 2 mimarisi ve RX 6000 serisi ekran kartlarıyla birlikte anca NVIDIA ile rekabet etme noktasına gelmişti.

Alchemist isimlendirmesi Final Fantasy XIV ve Dungeons & Dragons dahil olmak üzere çeşitli fantezi oyunlarından esinlenerek türetildi. Bu oyunlarda Alchemist, temel bitkilerden, elementlerden ve diğer malzemelerden güçlü iksirler yapabiliyor. Diğer isimler ise yine benzer şekilde oyun dünyasına ait.

İlk olarak piyasaya sürülen Arc A380, GTX 1650 (GDDR5 varyantı) ve RX 6400 ile yakın performans değerleri sunuyordu. Intel’in sürücü ve yazılım tarafında halen sıkıntılarla karşı karşıya olduğunu biliyoruz. Bu bağlamda kartların potansiyelinin tam olarak ortaya çıkması için biraz daha zaman gerekebilir. Bu arada Alchemist serisinin donanımsal olarak AV1 kodek desteği sunduğunu bir kez daha hatırlatalım. Arc A380, video kodlama açısından çok iyi sonuçlar vermişti. Daha da önemlisi, A380 potansiyel olarak üst seviye Arc A770’in dörtte biri kadar performans sunuyor. Yani hala umut var.

Intel’in çıkması gereken dik bir yokuş var ve şirketin kendini kanıtlaması gerekiyor. Şimdi teknik özellikler, performans beklentileri, çıkış tarihi ve daha fazlası olmak üzere Arc Alchemist serisi hakkındaki verileri bir araya toplayalım. Gelecekte çok sayıda test karşımıza çıkacak, şimdi ise Intel imzalı kartlara genel bir bakış atıyoruz.

Alchemist, 700-serisi, 500-serisi ve 300-serisi olmak üzere üç farklı ürün grubunu bir araya getiriyor. Şu an için masaüstü platformda Arc A770 8 GB, Arc A770 16 GB, Arc A750 8 GB, Arc A580 8 GB, Arc A380 6 GB ve Arc A310 4 GB olmak üzere altı yeni SKU piyasaya çıkıyor. İsimlendirmenin ilk harfi seri ismini (Alchemist) belirtiyor. Battlemage modelleri muhtemelen Arc B770 şeklinde adlandırılacak. İkinci basamak ise A7, A5 ve A3 gibi ürün gruplarını temsil ediyor.

Birazdan performans değerlerine geleceğiz. Şirket tarafından yayınlanan tablolara bakılırsa A770 ve A750’nin fiyat/performans oranı etkileyici. Ayrıca Alchemist’in yeni teknolojiler barındıran modern bir GPU mimarisine dayandığını hatırlatalım.

Arc A300 serisi giriş seviyesi performansı hedeflerken, A500 serisi orta seviye ve A700 serisi üst sınıfa hitap edecek. Intel altı ayrı ekran kartı için yalnızca ACM-G10 ve ACM-G11 ismini taşıyan iki GPU silikonu kullanmakta. İsterseniz teknik özelliklere bir bakalım.

Intel, Arc A380 ekran kartına ait ölçümleriyle birlikte NVIDIA GeForce GTX 1650 ve Radeon RX 6400 ekran kartlarını tabloya dahil etti. Üretici tarafından sağlanan tabloda bile işler A380 için pek iyi görünmüyor. Radeon RX 6400, -%9 ile +%31 arasında değişen bir aralıkta Arc A380’den %9 daha iyi performans gösterdi. GTX 1650 ise ortalamada %19’luk farkla (-%3 ile +%37 arasında değişen) önde görünüyor.

Intel’in seçtiği oyunlara dikkat etmişsinizdir: Age of Empires 4, Apex Legends, DOTA 2, GTAV, Naraka Bladepoint, NiZhan, PUBG, Warframe, The Witcher 3 ve Wolfenstein Youngblood. Bunlardan bazıları beş yıldan daha eski, bazıları ise düşük sistem gereksinimlerine sahip.

Bağımsız testlere gelince, 1080p orta, 1080p ultra ve 1440p ultra ayarlarda test edilmiş sekiz ayrı oyun yer alıyor. Bu sonuçlar Intel’in testlerine göre iki ay kadar sonra yapılan testlere ait ve daha yeni sürücüler kullanıldı. Şirketin kendi yaptığı testlerde Arc A380 gerideydi. Ancak aylar sonra daha yeni oyunlarda yapılan testlerde ortalama olarak daha önde olduğunu görüyoruz.

Intel, lansman yaklaşırken A7 serisi için birçok grafik yayınladı. Arc A750 ve A770, popüler bir kart olan NVIDIA GeForce RTX 3060 ile rekabet halinde. Intel CEO’su Pat Gelsinger,  açılış konuşmasında yüksek GPU fiyatlarına vurgu yaparak ana akım GPU’ların son dört yılda sürekli pahalandığını söyledi. GPU alanına üçüncü bir oyuncu olarak giren şirket, bu durumu tersine çevirmek istiyor.

GeForce RTX 3060’ın ortalama fiyatı 418 dolar olarak belirtilmiş. Bu fiyat, 22 Eylül 2022 itibarıyla Newegg’de satışı yapılan kartlar baz alınarak ortaya çıkmış. 286 dolardan satışa çıkacak olan Arc A750, fiyat/performans açısından %53 daha iyi. 329 dolarlık Arc A770 8 GB ise Intel’e göre %42 oranında daha avantajlı.

Arc A700 serisi, DirectX 12 veya Vulkan API’lerini kullanan çoğu modern oyunda 3060’ı geride bırakıyor. Daha önce eski API’lerde performans sorunları olduğunu belirtmiştik. Ancak Intel, düşük fiyat politikasıyla bu eksiği kapattığını dile getiriyor.

DirectX 12 sürümü Intel Arc ekran kartlarında çok daha iyi çalışıyor. Örneğin Tom Clancy’s The Division 2 DX11’de 78 FPS’de çalışırken, DX12’de 92 FPS elde ediyor. Eğer Intel markalı bir ekran kartı almayı düşünüyorsanız bu konu sizin için önemli.

Arc A770 Vulkan testinde 73.536 puan alırken, Arc A750 666.09 puana ulaşıyor. Bu da her iki kart arasında %10.4’lük bir fark olduğunu gösteriyor. OpenCL testine gelince, iki kart arasındaki fark %12’lik oranla yine çok benzer.

Arc A770, her iki testte de GeForce RTX 3060 ile çok yakın skorlar sergiliyor. Arc A750 ise RX 6700 XT’nin hemen gerisinde seyrediyor. Intel, Alchemist serisinin DirectX 12 ve Vulkan gibi yeni nesil API’lerde daha güçlü olacağını söylemişti. Eski nesil API’lerde ise optimizasyon sorunlarından dolayı rakiplerine kıyasla geride kalacak.

Intel’in A350M, A370M, A550M, A730M ve A770M olmak üzere beş farklı mobil GPU’su var. Bunların performansı ve güç sınırları mobil platforma özel olduğu için kısıtlı. Intel ayrıca profesyonel pazarlar için Pro A40 ve Pro A50 modellerine de sahip. Yani oyuncuların yanı sıra iş istasyonları için de seçenekler sunulacak.

Intel, dizüstü bilgisayarlara güç verecek GPU’larını 17 oyunda test ederken NVIDIA rakipleriyle kıyaslamalar yaptı. Arc 770M, dahili şirket verilerine bakacak olursak RTX 3060 Mobil GPU’ya göre daha performanslı. Ortalama skorlara baktığımızda arada %12 civarında bir fark var.

Kardeşi A730M ise RTX 3050 Ti Mobil’den daha yüksek performans sunuyor. Bu GPU, tabloya göre RTX 3050 Ti Mobil sürümün %13 önünde.

Intel, NVIDIA GPU’ları Core i7-11800H işlemciyle gelen dizüstü bilgisayarlarda test etti. Ek olarak, A770M üst sınıf Core i9-12900HK ile çalışırken A730M’in yanında Core i7-12700H yer alıyordu.

Bir başka konuya gelecek olursak, NVIDIA’nın mobil ekran kartları geniş bir güç aralığına sahip. Örneğin RTX 3050 Ti, 35W ile 80W arasında seçeneklerle çalışıyor. Intel’in testlerinde 60W’lık GPU kullanıldı. RTX 3060 Mobil 60W ile 115W aralığında sunuluyor. Buradaki testlerde ise 85W modele yer verildi. Intel kendi GPU’ları için güç seviyesini belirtmedi. Ancak A730M’nin 80W ile 120W aralığında, A770M’nin ise 120W ile 150W aralığında geleceğini biliyoruz.

Intel, yakında piyasaya çıkacak Arc A Serisi ekran kartlarının en verimli şekilde çalışması için bir gereksinim listesi yayınladı. Aslında bazı gereksinimler Haziran ayında yayınlanmıştı, ancak sonradan bazı eklentiler yapıldı.

Teknoloji devi, Alchemist masaüstü ekran kartlarıyla birlikte en az AMD Ryzen 3000 serisi bir işlemci kullanılmasını öneriyor. Daha önce tam performans için Re-Size BAR (PCI Resizable-BAR) özelliğinin kritik önem taşıdığı şirket tarafından zaten doğrulanmıştı. Başka bir deyişle, bu teknolojiyi desteklemeyen sistemlerde önemli performans kayıpları yaşanabilir ki bu Arc A380 incelemeleriyle kanıtlandı.

Intel bu gerçeği hiçbir zaman gizlemedi. Uzun lafın kısası, Intel Arc ekran kartı almak istiyorsanız yeni bir sisteme ihtiyacınız var. Alchemist GPU’lardan birini kullanacaksanız işlemciniz en az Ryzen 3000 veya Intel 10. Nesil Core serisinden olmalı. Ancak bazı eski sistemlerin Re-Size BAR desteklediğini hatırlatalım. Bunun yanında, Intel Arc ekran kartı alacaksanız Windows 10 20H2 veya daha yeni bir sürümü kullanmakta fayda var.

Intel’den Tom Petersen, şirketin Arc A serisini Re-Size BAR’a sahip olmayan sistemler için optimize edeceğini doğrulamıştı. Bunun ne zaman gerçekleşeceği belli değil. Sonuç olarak, eğer Intel Arc ekran kartı almayı düşünüyorsanız bu detaylara dikkat etmelisiniz.

Şimdi bağımsız Arc A770 16 GB testlerine bakalım. ReBAR aktif olmadığında kartın performansı 1080p’de (1920×1080) %77’ye, 1440p’de (2560×1440) %76’ya ve 4K’da (3840×2160) %80’e düştü. Başka bir deyişle, bu özellik aktif olmadığında performansın yaklaşık %25’ini kaybediyoruz.

İşler burada bitmiyor. Oyunlarda takılma sorunları yaşandığı, Resizable BAR olmadan oyunların oynanamaz hale geldiği belirtiliyor. Yani bu teknoloji Arc için vazgeçilmez desek yeridir. Belli ki Arc A750 ve A580 gibi kartlar da benzer performans kayıplarına uğrayacak.

Arc A770 bildiğiniz gibi PCIe 4.0 x16 arayüzü ile birlikte geliyor. Re-Size BAR etkin olduğu sürece PCIe 3.0 arabirimini kullanmak bir sorun yaratmıyor. Yapılan testlere bakılırsa PCIe 3.0 ve PCIe 4.0 arasında yalnızca %0-%2 oranında bir fark var. Bu nedenle Resizable BAR desteği genişletme yuvasından çok daha önemli.

Intel Arc GPU’ların sunucularda kullanılabileceği resmi olarak onaylandı. Oyunculara yönelik olarak sunulan kartlar, birden fazla GPU’nun yan yana çalıştığı büyük ölçekli iş yükleri için tasarlanmadı. Ancak müşteriler istediği sürece bu durum Intel için bir sorun teşkil etmiyor.

Intel, sunucular için fiziksel ekran konektörlerinden yoksun Data Center GPU Flex adı verilen özel bir ürün serisine sahip. Yine de sunucular için Arc A7 oyun GPU’larını kullanmak isteyenler için bir engel yok. Mavi takımın bu politikası, şirketin AMD’ye benzer bir yazılım lisanslama modeline sahip olacağını gösteriyor. NVIDIA ise CUDA lisansıyla tamamen farklı bir tutum benimsiyor.

NVIDIA, GeForce veya TITAN markalı GPU’ların veri merkezlerinde kullanılmasına izin vermiyor. Yeşil ekibin amacı, muhtemelen bu tür müşterileri H100 gibi veri merkezi donanımlarına itmek.

Intel’in Arc ekran kartları yalnızca oyuncular için değil, profesyonel kullanıcılar için de sunuluyor. Alchemist GPU’ların AV1 kodek desteğiyle geldiğini biliyoruz ve kartların oldukça başarılı sonuçlar verdiğini görmüştük. Yeni Arc Pro ailesinin bu yetenekleri video ve grafik işleriyle uğraşan kişilerin dikkatini çekebilir.

Intel, 2022 Ağustos ayında bir mobil (Arc A30M) ve iki masaüstü (tek yuvalı A40 ve çift yuvalı A50) olmak üzere üç profesyonel GPU tanıttı. Her iki masaüstü ekran kartı da küçük form faktörlü makineler tasarlanmış gibi görünüyor. Mobil sürüm ise iş istasyonlarına özel hazırlanan dizüstü bilgisayarlarda yer alacak.

Yeni duyurulan tüm A serisi GPU’larda yerleşik ışın izleme donanımı, makine öğrenimi yetenekleri ve sektörde bir ilk olan AV1 donanım kodlama desteği sunuluyor. Intel, Pro grafiklerinin mimari, mühendislik, inşaat, tasarım ve üretim sektörlerinde önde gelen profesyonel yazılım uygulamaları için sertifikaya sahip olduğunu belirtmiş. Ayrıca kartlar Blender gibi medya ve eğlence uygulamaları için optimize edilmiş ve yaygın olarak benimsenen Intel oneAPI Rendering Toolkit’teki açık kaynak kütüphanelerini çalıştırıyor. Yeni grafik hızlandırıcılar AMD’nin Radeon Pro ve NVIDIA’nın RTX A serisi ürünleriyle karşı karşıya gelecek.

KAYNAK: Technopat